Futbolda uluslararası alanda uzun süredir istenilen başarıyı yakalayamayan Çin, kapsamlı bir reform sürecine giriyor. Erkek milli takımının 2002’den bu yana FIFA Dünya Kupası’na katılamaması, Pekin yönetimini harekete geçirdi. Gençlik eğitimi, lig yapısı, yönetim reformu ve yolsuzlukla mücadele, yeni dönemin temel başlıkları olarak öne çıkıyor.

Aydınlık yazarı Kamil Erdoğdu, “Çin futbolu hükümetin gündeminde” adlı yazısında bu dönüşüm sürecinde, Çin hükümeti 2026-2030 yıllarını kapsayan yeni beş yıllık kalkınma planı kapsamında futbolun altyapısından profesyonel seviyeye kadar her aşamasını yeniden yapılandırmayı hedeflediğini ele aldı.

Erdoğdu’nun Çin’in yaşadığı teknik gerilemenin nedenlerine, altyapı eksikliklerine ve uluslararası örneklerle karşılaştırmalara da yazısında dikkat çektiği yazısı şöyle:

Çin hükümeti ülke futbolundaki krizin aşılması için gençlik eğitimi ve yolsuzlukla mücadele çağrısında bulunmuştu. Hükümet, ülkenin futbol programını küresel hedeflerine uygun hale getirme taahhüdünü yineledi.Üst üste altı kez FIFA Dünya Kupası’na katılmaya hak kazanamayan Çin erkek milli takımının uluslararası alandaki başarısız performansı, ülkenin 2035 yılı sonuna kadar küresel spor sahnesinde çeşitli disiplinlerde dengeli bir spor becerisi oluşturma gündeminde acil bir konu olarak ortaya çıktı. Bu hedef, ülkenin 2021-2025 yıllarına ilişkin 14. Beş Yıllık Planı’nda özetlenmişti.

YOLSUZLUKLA MÜCADELE

Devlet Konseyi Üyesi Shen Yiqin 2026-2030 yılları arasında uygulanacak yeni beş yıllık kalkınma için ülke genelinde futbolun tanıtımına ilişkin raporları dinlemek ve yerel spor otoriteleri, kulüp temsilcileri ve gençlik eğitim kurumlarıyla bir dönüşüm için çözümleri görüşmek üzere üst düzey toplantı düzenledi.

Shen, toplantıda yaptığı konuşmada, özellikle erkeklerde gerileyen oyunun seviyesini, Çin’in Olimpiyatlar ve Asya Oyunları’ndaki en önemli aday statüsüne eriştirmek için ülkenin futbol gelişiminin, gençlere yönelik antrenmanlara, lig işleyişine ve temiz yönetime odaklanarak bir revizyona ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Shen, Çin hükümetinin sporun sağlıklı ve temiz bir ortamda yeniden canlanmasını sağlamak için sektörde sıkı disiplin denetimi ve yolsuzlukla mücadele önlemlerini sürdüreceğini de sözlerine ekledi.

‘DÜNYANIN ÇOK GERİSİNDEYİZ’

Ülkenin spor bakanlığı olan Çin Spor Genel İdaresi, yukarıdan aşağıya gelen talimatlara yanıt olarak, bölgesel futbol federasyonlarını ve Eğitim Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı gibi ilgili tüm birimleri, yeni beş yıllık döneme girerken gençlere öncelik verme ilkesini uygulamak için birlikte çalışmaya çağırdı.

Spor Bakanı Gao Zhidan düzenlenen basın toplantısında, “Üç büyük takım oyunu futbol, voleybol ve basketbolda dünya standartlarında milli takımlar geliştirmek gerçek bir küresel spor gücünü temsil ediyor. Ancak şu anda, özellikle erkek futbolunda, dünyanın çok gerisindeyiz.” diye konuştu.

Çinli bakan “Yönetim reformunda ve yolsuzlukla mücadelede zaten ilerleme kaydetmişken, geleceği sıfırdan inşa etmek için gençlik gelişimine daha fazla yatırım yapmalıyız.” dedi.

‘633 PROJESİ’

Bakanlığın Rekabetçi Sporlar Departmanı Direktörü Zhang Xin’a göre, futbol reformu ülkenin yeni beş yıllık dönem için elit spor geliştirme planı olan “633” projesinin en önemli önceliklerinden biri olarak kabul ediliyor ve projenin sonucunun değerlendirilmesinde temel bir kriter olarak kabul edilecek. Zhang basın toplantısında, “Ülkemiz tüm sosyal ve ekonomik sektörlerde hızla gelişirken, insanların üç takım sporu programından uluslararası düzeyde sonuçlar elde etme beklentileri artıyor ve bu da özellikle erkek futbolu olmak üzere bu takımların rekabet gücünü artırmamızı zorunlu kılıyor.” diye konuştu. “633” projesi, Çin’in gelecekteki Olimpiyatlarda masa tenisi, badminton, atıcılık, halter, jimnastik ve dalış olmak üzere altı güç sporunda hakimiyetini sürdürmesine, yüzme, atletizm ve kürek ve kano gibi su sporlarında uluslararası düzeyde ilerleme kaydetmesine ve üç büyük takım sporunda rekabet gücünü artırmasına odaklanıyor.

ULUSLARARASI DÖNÜŞÜM TALEBİ

Yorumculara göre, Çin futbolunda uluslararası bir dönüşüm en büyük talep gibi görünüyor. Sadece iki ay önce, Çin erkek takımının 2002’deki tek katılımından bu yana ilk kez FIFA’nın en önemli turnuvasına geri dönme girişimi, Asya elemelerinin üçüncü aşamasında başarısızlığa uğradı ve altı takımlı grubunu 10 maçta sadece üç galibiyetle beşinci sırada tamamladı.

Gelecek yaz Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika’da düzenlenecek 48 takımlı genişletilmiş 2026 Dünya Kupası finallerine katılma hakkını elde edememesi, taraftarlardan, medyadan ve uzmanlardan sert eleştiriler aldı ve takımın kıtasal düzeydeki düşüşü özellikle hayal kırıklığı yarattı.

FIFA’da 94. Sırada, Asya’da ise 14. sırada bulunan Çin takımının elenmesi, genç takım gelişim programının yakın komşusu Japonya ve Avrupa’nın güçlü ülkesi İspanya gibi dünya klasmanındaki rakiplerle karşılaştırıldığında teknik olarak adil bir sonuç olsa da hayal kırıklığı yarattı.

Örneğin, La Liga’dan gençlik antrenman uzmanı Saul Vazquez, ortalama 12 yaşındaki bir İspanyol genç oyuncunun sezon başına 52 resmi maça çıkarken, aynı yaştaki bir Çinli futbolcunun en fazla üç turnuvada oynayabildiğini söylüyor. Vazquez, bir süre öncen Yunnan eyaletinin merkezi Kunming’de düzenlenen antrenör değişim çalıştayında 30’dan fazla Çinli gençlik antrenörü ve menajeriyle uzmanlığını paylaştı.

BEŞ KADEMELİ ULUSAL GENÇLİK EĞİTİM AĞI

Son üst düzey toplantıda görüşülüp onaylanan önlemler arasında beş kademeli bir ulusal gençlik eğitim ağının kurulması, ilçe düzeyindeki merkezlerden yetenekli gençlerin seçilip yetiştirilmesi ve en iyilerin şehir, il, bölge ve ardından ulusal kamplara terfi ettirilmesi bulunuyor. Bu sayede Avrupa kulüpleri ve uluslararası uzmanların katkılarıyla bir piramit sistemi oluşturulması hedefleniyor.

Lise oyuncuları için ulusal bir yarışma olan Çin Gençlik Futbol Ligi, bu yıl genç yetenekler için antrenman sayısını artırmak amacıyla il elemeleri ve ulusal finaller arasına bölgesel bir bölüm ekledi. Çin’in 2002 Dünya Kupası final takımının kaptanı Fan Zhiyi, gençlik koçlarının ve antrenörlerinin seviyesinin iyileştirilmesinin de bir öncelik olması gerektiği görüşünde.

Efsanevi stoper, “Birçok genç, eğitimlerinin ilk aşamasında profesyonel rehberlikten yoksun kalıyor, bu da temel becerilerinin zayıf olmasına ve gelecekte kötü performans göstermelerine yol açıyor.” ifadelerini kullandı.